2023'te Dijital Yatırımlarımızda Öne Çıkacak Konular
Merhaba,
Tarihte pek çok iz bırakan 2022 yılını geride bırakırken; 2023, hepimiz için yeni umutlar ve fırsatlar yılı olacak gibi görünüyor. 2023 yılında dijital yatırımlarımızda ne tür konular ön plana çıkacak, hangi konulara yatırım yapmak çok daha akıllıca olacak sorularını pek çok uzmanın görüşleriyle hem fikir olduğumuz alanlar özelinde cevaplamak istiyoruz. Kesinlikle siber güvenliğin açık ara birinci öncelikli konumuzun olması gerektiğine inananlardanız. Veri miktarının şaşırtıcı derecede artığına, özellikle, uç bilgi işleme (edge computing), hibrit çalışma ihtiyaçlarının hayatımızın bir parçası olmasıyla, veri boyutunun devasa yükselişe geçtiğine hepimiz şahitiz. Veri boyutu, çeşitliliği ve artış hızı gün geçtikte daha çok artarken, maalesef jeopolitik gerilimler kötü aktörlerin saysını artırmakta, düzenleyici denetimlerin pek çok farklı yönden yaklaşım zorunluluğundan ötürü, verileri koruyamama cezaları da korkutucu boyutlara ulaşmaktadır. Diğer taraftan, kuantum bilgi işlem, blok zinciri gibi pek çok sıra dışı teknolojiler, alışageldiğimiz tehdit ve güvenlik parametrelerinin çok ötesinde düşünmemizi ve çevik hareket etmemizi gerekli kılıyor. Tüm bu tehditler, veri ihlali riskleri, uymamız gereken artan regülasyon zorunlulukları devam ederken, teknoloji şirketleri olan bizler, iş modellerimizi müşteri verilerini toplama, aktarma, analiz etme üzerine kurmak zorundayız. Bu bağlamda, güvenlik, gizlilik ve şeffaflığı da dahil edecek şekilde, veri koruma, ana ilkelerimizden biri olmak zorundadır. Siber güvenlik yatırımı olarak öne çıkan alanlar, yönetilen güvenlik hizmetleri, network güvenliği, mobil güvenliği, çevrim içi kullandığımız uygulamalarımız ve e-posta güvenliği olacak gibi görünüyor. Özellikle, “sıfır güven güvenlik network” (Zero Trust Security Network) teknolojilerini de çok fazla konuşacağız gibi görünüyor. Bizlerin öngörülerine göre, dijital dönüşümü hızlandıran, işletmelerimizi, “akıllı işletmeler” statüsüne çıkaracak çözümler ve teknolojiler 2023 yılında çok aktif bir şekilde kullanılıyor olacak. Maalesef pandemi sürecinde hepimizi kötü yönde etkileyen tedarik zinciri sorunları, yetkin personel bulamama konuları, süreçlerimizi çok daha etkin bir şekilde otomotize etmemiz gerekliliğini bizlere tekrar hatırlattı. Pek çok alanda monoton, zahmetli, hayati tehlike taşıyan görevlerin yerini alması için teknolojinin “cobot”lara doğru yöneldiğini görüyoruz. 2022 yılında belli bir noktaya gelen, yapay zeka (AI), nesnelerin interneti (IoT), sanal ve artırılmış gerçeklik (virtual & augmented reality), bulut bilişim, blockchain, süper hızlı network teknolojileri (5G gibi) çok daha hızlı, yeni özelliklerle gelişerek büyümeye devam edecek. Geçmişte daha izole teknolojiler olarak devam eden yapılar, artık aralarındaki sınırların bulanıklaştığı, daha etkin bir sonuç için birbirlerini geliştirerek bütüncül bir bakış açısıyla birleşen yapılara dönüşüyor olacak. Ekiplerin işbirliğini ve hibrit çalışma modellerini destekleyici yapılar, etkin iş kararları verebilmeyi kolaylaştıran çözümler, manuel, rutin, hataya açık görevlerin otomasyonunu verimli ve hızlı yapan teknolojiler, birbirlerini destekleyen bütünsel yaklaşımlarla yerlerini alacaklar. İşletmelerin, süreçlerinin dijitalleşmesi, optimizasyonu ve konsolidasyonu için doğru teknolojileri seçmesi son derece önemli olacaktır. İçimizi oldukça rahatlatacak bir şey, bu yeni teknolojilerin, bulut aracılığıyla “hizmet olarak”ta alabileceğimiz yapılara bürünüyor olmasıdır. Diğer en önemli hayatımıza inanılmaz renk katacak olan teknoloji ise “MetaVerse”dir. “MetaVerse” kavramı, türkçeye sanal evren, evren ötesi veya öte evren olarak çevrilmektedir. Uzmanların görüşlerine göre, 2023 yılı önümüzdeki on yılın sanal evrenini belirleyecek. Uzmanların ifadelerine göre, 2030 yılına kadar bu teknoloji, küresel ekonomiye 5 trilyon dolar katkı sağlayacak. Elbette, sanal ve artırılmış gerçeklik alanındaki gelişmeler sayesinde, “MetaVerse” yeni özelliklerle donanarak çok daha hızlı büyüyecek. Aslında pek çok büyük firma, özellikle eğitim ve işe alım süreçlerinde, işe alıştırmak için şimdiden sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojilerini kullanmaktadır. Şunu da belirtmeliyim ki, “MetaVerse” ile “Blockchain” ve ““Non Fungible Token” ya da türkçe karşılığı ile “Değiştirilemez Token” arasında da çok sıkı bir ilişki vardır. Fütüristler, “MetaVerse”i, internetin bir sonraki seviyesi olarak tanımlamaktadır. Özellikle, kendi avatarlarımızı, satın almayı düşündüğümüz giysiler, mücevherler ve aksesuarlarla donatıp, gerçek kendimize nasıl yakışacağını bu ortamlarda görüyor olacağız. Ek olarak şunu da belirtmek isterim, müşteri deneyimini iş stratejisinin temel bir unsuru olarak takip etmek amacıyla, “Chief experience officer” atamaları yapılmaya başlandı bile. “MetaVerse”in, CX/UX (Customer/User Experience) tasarımcılarının ufuklarını son derece genişleteceğini söylememiz hiç de yanlış olmaz. Teknolojideki bu muthiş yeni bakış açıları, CX/UX dünyasının da 2023 yılında etkileyici şekilde dönüşeceğini bize şimdiden söylüyor. 2023 yılı ve sonrasına damgasını vuracağı kaçınılmaz olan sürdürülebilirliğin, teknoloji sektörünü çok etkileyeceği düşünülüyor. Hatta, yeni motto, 2023’ten beklenen sadece yeni teknoloji değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir teknolojidir. Malum, küresel ısınma, karbon emisyonları, yeşil alternatifleri benimsememizi zaruri kılıyor. Teknoloji sektöründen, emisyon seviyelerini izleyen ve yöneten yenilikçi yazılımları geliştirmesi bekleniyor. Kesinlikle, çevresel sürdürülebilirliğin yaptırımı olarak, yeni gelen yönetmeliklere uyma ve elbette sonucu olarakta emisyonla ilgili vergi cezalarından kaçınmak için; teknoloji satıcılarının, geliştiricilerin, veri merkezlerinin yenilenebilir enerjiyle çalıştırılabilmesi, donanımların çevresel ayak izlerinin düşürülmesiyle ilgili pek çok fırsatı değerlendirmesi beklenecektir. Aslında çevresel karbon ayak izlerinin düşürülmesi, enerjiyi kontrol etmeyi ve yönetmeyi zorunlu hale getiriyor. Stratejik bir enerji programı yürütmek için de otomatik çözümlere ihtiyacımız olacaktır. Aslında şu ana kadar anlattığımız tüm teknolojilerin kalbi tabii ki network’tür. Açıktır ki, Wi-Fi 6, 5G network’ler, düşük dünya yörüngesi (LEO) uydu tabanlı iletişim gibi mevcut teknolojilerde önemli gelişmeler ve iyileşmeler görülecektir. Zaten teknolojilerin ihtiyaç duyduğu devasa network ihtiyacı, bu teknolojilerin de hızlı bir şekilde gelişmesini gerekli kılacaktır. 5G ve B2B hizmetleri sayesinde, telekom firmaları gelirlerini artıracak ve Wi-Fi 6’nın sağladığı düşük gecikmeli ve kesintisiz hizmet sayesinde IoT cihazlarında artış olacaktır. Kaçınılmaz olarak, artan network erişimi sayesinde üretilen veri miktarı artacak ve bu veri artışı da beraberinde yine pek çok yeni fırsatları doğuracaktır. Endustri 4.0’ı 2023’te ne tür teknolojilerle daha çok geliştirebileceğiz konusuna da değinmek istiyoruz. Dijital ikizler (digital twin) teknolojisiyle, fiziksel nesneler veya süreçler simüle edilerek, optimizasyon, yedeklilik, daha fazla veri içgörüleri kazanılıyor olacak. AI ve ML tabanlı teknolojiler daha çok süreçlerin içinde yer alacak. Otomasyon kaçınılmaz olarak şu an bulunduğu haklı yerini daha da sağlamlaştıracak. 2023’ün finans sektörü için getireceği yeni düzenlemeler, piyasa eğilimleri, bahsettiğimiz teknolojik dönüşümler, yenilikler, FinTech’lere yeni umutlar getirecek. DeFi (Merkeziyetsiz Finans), blockchain, RegTech oluşumları, temassız ödemeler, yapay zeka, dijital bankacılık 2023’ün olmaz ise olmaz ihtiyaçları arasına girecektir. Sıraladığımız tüm bu ihtiyaçlar, eğilimler için, her zaman merkezde verinin olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, her tür verinin doğru bir şekilde toplandığı, temizlendiği, zenginleştirildiği güvenilir, yedekli büyük veri yapıları, veriyi işleyen çözümler altyapı ihtiyaçlarımız arasında olmaya devam edecek. Geliştirdiğimiz modern uygulamaların, kaliteli, etkin, çevik, güvenli, hatadan arınmış olarak ortaya çıkması için gerekli CI/CD yapıları (veri tabanı dahil), otomotize edilmiş DevOps, DevSecOps yapıları süreçlerimizin daha da fazla ayrılmaz bir parçası olacak. Tüm bu dönüşümü bize kolaylaştıracak açık-kaynak yazılımlar da yeni özellikler ve eklentilerle her zaman elimizin altında olmaya devam edecek. Özet olarak, siber güvenlik, dijital dönüşüme hız veren yenilikçi teknolojiler, yapay zeka, makine öğrenmesi, otomasyon için kullanılan RPA ve pek çok yazılım dili, “MetaVerse”, Network, dijital ikizler, blockchain, sürdürülebilirlik teknolojileri, ihtiyaç duydukları güçlü altyapı teknolojileriyle (DevOps, büyük veri, veri tabanları gibi) bulundukları yerlerini daha da sağlamlaştırarak yeni ihtiyaçlarımızı karşılamak amacıyla hızla gelişerek büyümeye devam edecek.
Asiye Yiğit – 26 Aralık 2022
Kaynakça:
10 Technology Trends for 2023: Year of Digital Disruption (thedigitalspeaker.com)
Digital Transformation 2023 - Olive's Top Trends | Olive Technologies
Tech trends that will define the future of business in 2023 - CIOspeak
Top 15 Digital Transformation Trends in 2023 (elevatiq.com)
Five trends set to shape digital transformation in 2023 | The Financial Express
The next big thing for 2023: Senior industry experts give their predictions Prolific North
The next big thing for 2023: Senior industry experts give their predictions Prolific North
Top 10 opportunities for technology companies in 2023 | EY Norway
Metaverse Çılgınlığı Nedir? (allianz.com.tr)
NFT Nedir? Nasıl Alınır? Nasıl Üretilir? (allianz.com.tr)
Metaverse - Vikipedi (wikipedia.org)
Düşük dünya yörüngesi (leo) nedir? - techopedia nedir? - Ağlar 2022 (theastrologypage.com)
Looking into 2023: Reflections & Insights on Industry 4.0 Trends (iotforall.com)
#2023DijitalTrendler #metaverse #data #teknoloji #sürdürülebilirlik #sibergüvenlik #Network #blockchain #sürdürülebilirlikteknolojileri #DevOps
#2023digitaltrends #sustainability #cybersecurity #sustainabilitytechnologies
